Arabica i Robusta. Espresso i Americano. Jedni lubią ją białą i słodką, inni – czarną niczym smoła i gorącą jak piekło. Kawa to jeden z najczęściej wypijanych napojów na świecie. I to właśnie dzięki niej rodzą się kolejne pomysły na życie.
Picie kawy w nadmiarze może mieć negatywne skutki dla zdrowia, lecz spożywana w rozsądnych ilościach działa na nas wręcz korzystnie. Kluczem jest właśnie umiar, który pozwala czerpać radość z każdej filiżanki i skutecznie rozprawia się z typowymi mitami dotyczącymi wpływu małej czarnej na nasz organizm. O tym, że świat nauki patrzy na kawę coraz bardziej przychylnym okiem świadczy fakt, że jej spożycie przewiduje Piramida Zdrowego Żywienia dla osób dorosłych Instytutu Żywności i Żywienia.
Dlaczego więc warto pić kawę?
Kawa zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2, nowotwory wątroby, chorobę Parkinsona i Alzheimera.
Takie wnioski płyną z badań prowadzonych na całym świecie, a nawiązuje do nich m.in. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. To zasługa korzystnych substancji, których kawa wbrew pozorom zawiera całkiem dużo.
Kawa zawiera polifenole.
Związki te mają korzystne działanie w bardzo szerokim zakresie. Działają przeciwzapalnie, dzięki czemu zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób układu krwionośnego i powstawania nowotworów. Biorą też udział w procesach oczyszczania i regeneracji organizmu.
Kawa opóźnia starzenie się organizmu.
Dzieje się tak dzięki dużej zawartości przeciwutleniaczy. Nie jest co prawda eliksirem młodości, ale w walce z mijającym czasem każdy sposób jest dobry.
Kawa wspomaga kreatywne myślenie, wzmacnia koncentrację i dodaje energii.
To najbardziej oczywiste działanie czarnego nektaru. Pozwala nam się obudzić, trzeźwo myśleć i wpadać na najlepsze pomysły na życie.
Kawa wspomaga funkcjonowanie naszego organizmu.
Wpływa korzystnie na pracę wątroby, stymuluje trawienie i krążenie.
Kawa poprawia wydolność i wytrzymałość podczas treningów.
Kofeina rozszerza naczynia krwionośne, poprawiając ukrwienie. Zwiększony przepływ krwi przekłada się na lepsze odżywienie i dotlenienie mięśni oraz sprawniejsze usuwanie produktów metabolizmu.
Kawa wspomaga spalanie tkanki tłuszczowej.
Kawa podnosi temperaturę ciała i wpływa na przyspieszenie metabolizmu, podnosi też poziom adrenaliny wspomagającej proces rozpadu tłuszczów. Z kronikarskiego obowiązku dodajmy jednak, że picie kawy nie zastąpi odpowiedniej diety i aktywności fizycznej. Dosypywanie cukru też z pewnością nie pomoże w zgubieniu niechcianych kilogramów.
Kawa jest źródłem substancji odżywczych.
W ziarnach kawy kryją się cenne witaminy i minerały. Znajdziemy w nich kwas foliowy, witaminy z grupy B i witaminę E, a także magnez, fosfor, wapń i potas oraz inne składniki mineralne. Pamiętajmy jednak, że nawet wiadro kawy nie zastąpi pełnowartościowego posiłku.
No i w końcu – kawa wspaniale pachnie i wprowadza w dobry nastrój.
Tego punktu nie opieramy już jednak na badaniach naukowych, a jedynie na własnych doświadczeniach.
Ciemna strona kawy
No dobrze, to teraz spójrzmy na ciemną stronę czarnego napoju. Picie kawy w nadmiarze ma swoje minusy, o których zapominać nie mogą zwłaszcza osoby mające problemy ze zdrowiem. Kawa podnosi ciśnienie krwi, na co pijący mogą różnie reagować, powinny więc ostrożnie do niej podchodzić osoby z chorobą wieńcową. Także kobiety w ciąży i karmiące powinny ograniczyć spożycie kawy, gdyż kofeina przechodzi do łożyska i mleka matki. Napój ten może mieć ponadto działanie uzależniające, dlatego trzeba go pić mądrze.
Po latach demonizowania kawy dziś naukowcy coraz częściej dowodzą jednak, że pita w umiarze nie ma negatywnego wpływu na zdrowie. Ów umiar to 3 – 5 filiżanek dziennie, spożywanych w pewnych odstępach czasu. Pamiętajmy, że kluczem jest tu zawartość kofeiny, która wiąże się z odmianą kawy i sposobem parzenia. W tym miejscu należy dopisać gwiazdkę, bowiem kofeina znajduje się także w pewnych napojach gazowanych i popularnych energetykach oraz innych produktach spożywczych.
Coraz głośniej słychać z kolei głosy obalające twierdzenia uznawane dotąd za prawdziwe. Według badaczy umiarkowane spożycie kawy nie ma negatywnego wpływu na poziom magnezu i wapnia w organizmie. Warunkiem jest jednak dostarczanie tych składników wraz ze zbilansowaną dietą. Kofeina podnosi także poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu, dlatego warto sięgać po kawę w godzinach, gdy jego stężenie we krwi jest niższe.
Pamiętajmy też, że picie kawy podczas posiłku może spowolnić wchłanianie niektórych składników mineralnych z pożywienia – witamin z grupy B, witaminy A czy żelaza. Warto więc odczekać po jedzeniu, nim skusimy się na małą czarną.
A jaka kawa jest najzdrowsza?
Tu doskonale sprawdzi się parę utartych prawd. Najlepsza jest kawa naturalna, najlepiej kupowana w ziarnach lub mielona. Kawa ziarnista daje nam większą kontrolę nad jakością i pochodzeniem kupionego towaru. Kawa rozpuszczalna za to jest produktem przetworzonym i mało który kawosz uzna ją w ogóle za napój godny miana prawdziwej kawy – choć i ona ma swoich miłośników.
Nie ważne więc: z ekspresu czy kawiarki, cold brew czy po turecku – pijmy kawę (w umiarze!) dla przyjemności. I niech rodzą się kreatywne pomysły na życie!