W pierwszej części naszego niebieskiego cyklu podpowiadaliśmy, jak zostać policjantem. Dziś wykonujemy kolejny krok sprawdzając, na jakich stanowiskach może pełnić służbę osoba, która pomyślnie przeszła rekrutację i szkolenie.
Praca w policji nie przypomina hollywoodzkiej fikcji. Funkcjonariusze policji nie działają jak Brudny Harry, Tango czy Cash. Nie zachowują się jak podopieczni komendanta Lassarda, i już na pewno nie ratują świata w stylu Johna McClane’a. W ich codzienności nie brakuje jednak odpowiedzialności, obowiązków, emocji i satysfakcji, że zrobiło się coś dobrego dla społeczeństwa. Dla tych więc, którzy marzą o założeniu policyjnego munduru z pobudek innych niż obrona biurowca Nakatomi Plaza, przygotowaliśmy krótką charakterystykę wybranych stanowisk i służb.
Jak wygląda praca w policji?
Prewencja
Policjant prewencji Komendy Miejskiej/Powiatowej/Komisariatu (ogniwo patrolowo-interwencyjne)
Policjant, pełniąc służbę w ogniwie patrolowo-interwencyjnym, realizuje zadania związane z obsługą bieżących wydarzeń, jakie mają miejsce na terenie jednostki. Są to interwencje domowe, zabezpieczanie miejsc wypadków czy katastrof, wsparcie zabezpieczenia imprez masowych, wsparcie udzielane instytucjom współpracującym (MOPS, Straż Pożarna, Pogotowie Ratunkowe itp.) i wiele innych.
Służba ta, będąca jedną z bardziej wymagających, ma niepodważalny dla wielu atut – niepowtarzalność każdego zadania i codziennie nowe wyzwania. Daje również możliwość, podczas codziennej realizacji zadań, zdobycia niezwykle wszechstronnego doświadczenia i poznania charakterystyki różnego rodzaju policyjnych specjalności, a tym samym świadomego wyboru, w jakim kierunku chcielibyśmy się dalej rozwijać.
Nie bez powodu to właśnie od takiego rodzaju służby swą drogę zawodową rozpoczyna każdy policjant. Szczególne formy jej pełnienia to służba w patrolu konnym, na stoku (na nartach), na wodzie (motorowodniacy) czy patrol rowerowy. Służba w ogniwie patrolowo-interwencyjnym pełniona jest w dzień i w nocy.
Policjant Oddziału Prewencji
Oddziały prewencji to specjalnie wydzielone na terenie całego kraju struktury skupiające policjantów szkolonych i stale trenowanych do zadań realizowanych podczas policyjnych zabezpieczeń różnego rodzaju imprez masowych (np. mecze i koncerty). Policjanci oddziału prewencji pełnią również służbę na ulicach miast garnizonów, którym podlegają, wspierając policjantów z jednostek terenowych w realizacji ich codziennych zadań. To właśnie z oddziałów prewencji wyłaniane są także kompanie reprezentacyjne, realizujące uroczyste oprawy świąt państwowych, uroczystości patriotycznych i innych o charakterze ceremonialnym.
Służba ta wymaga od pełniącego ją policjanta dużej dyspozycyjności, otrzymuje on jednak dodatek specjalny w kwocie 500 zł. Kiedy policjanci oddziału prewencji nie realizują zadań związanych z zabezpieczeniami, wspierają swoich kolegów z jednostek terenowych w realizowaniu zadań patrolowo-interwencyjnych.
Policyjny wywiadowca
Wywiadowcy to policjanci prewencji, którzy pełnią służbę bez munduru, poruszając się po mieście nieoznakowanymi radiowozami. Dzięki temu, podczas realizacji czynności, wykorzystują element zaskoczenia. „Noc jest nasza” – to ich motto, bowiem przeważająca część ich służb ma miejsce właśnie nocą. Znaczna część zatrzymywanych przez nich sprawców to sprawcy przestępstw narkotykowych, napaści lub włamań, zatrzymywani na gorącym uczynku.
Doświadczeni wywiadowcy potrafią na pierwszy rzut oka rozpoznać podejrzane zachowanie. Zwykle policyjna intuicja ich nie myli. Doskonale również znają kryjówki, w których sprawcy chcą schować nielegalnie posiadane przedmioty czy łupy pochodzące z kradzieży.
Przewodnik psa służbowego
To policjant, który pełni służbę z partnerem na czterech łapach. Ta wyjątkowa współpraca zaczyna się zwykle podczas wspólnego, specjalistycznego szkolenia. Codzienne zadania takiego duetu to m.in. służba patrolowo-interwencyjna, tropienie sprawców przestępstw, którzy uciekli z miejsca zdarzenia, poszukiwania osób zaginionych.
Pies, który przeszedł dodatkowe specjalistyczne szkolenie w tym kierunku, może również poszukiwać narkotyków, materiałów wybuchowych lub zwłok. Wraz ze swym przewodnikiem realizuje wtedy związane z tym zadania. Przewodnik psa służbowego otrzymuje dodatek z tytułu sprawowania opieki nad psem służbowym oraz ryczałt na pokrycie kosztów wyżywienia.
Od 21.12.2021 roku policyjne zwierzęta otrzymały także prawo do „emerytury”. Oznacza to, że kiedy pies jest wycofywany z czynnej służby, jego opiekun może liczyć na świadczenie pokrywające koszty jego utrzymania. Zwykle psi emeryt trafia pod dach swojego dotychczasowego przewodnika. Policjanci związani ze swoimi podopiecznym najczęściej nie wyobrażają sobie, że mogliby oddać swojego przyjaciela pod opiekę kogokolwiek innego.
Dzielnicowy
Dzielnicowy to, najogólniej mówiąc, policjant, który „opiekuje się” podległym mu rejonem. Zna wszystkie problemy, jakie w nim się pojawiają, pomaga identyfikować i zwalczać przemoc domową, szkolną, współpracuje z organizacjami pomocowymi, opiekuńczymi, przekazuje mieszkańcom informacje o możliwościach uzyskania wsparcia wszelkiego rodzaju, dzięki nawiązanym kontaktom zdobywa informacje służące wykrywaniu sprawców i poszukiwaniu osób, prowadzi działania profilaktyczne, jako pierwszy identyfikuje pojawiające się problemy i podejmuje działania, by je eliminować. W swoim rejonie to najlepiej poinformowany policjant.
Do realizacji tych zadań potrzebne są szczególne predyspozycje. By być dobrym dzielnicowym, trzeba umieć nawiązywać kontakty z ludźmi, być empatycznym, a jednocześnie stanowczym i umieć dawać wsparcie. Służba dzielnicowego pełniona jest głównie w dzień, choć zdarzają się również służby w porze nocnej.
Policjant ruchu drogowego
To policjant na co dzień dbający o to, by na drogach powierzonego mu rejonu było bezpiecznie. Kontrola drogowa, obsługa kolizji i wypadków, zabezpieczenia przejazdów i imprez związane z czasowym zamknięciem drogi czy zmianą organizacji ruchu – to codzienność policjantów ruchu drogowego. Nadzór nad ruchem realizowany jest nie tylko z ziemi, ale i np. z użyciem dronów. W codziennych działaniach wykorzystywane są także motocykle i radiowozy wyposażone w wideorejestrator.
Policjant ruchu drogowego to propozycja dla osób, których pasją jest motoryzacja, i które lubią nowinki techniczne z tego zakresu. Większość służb pełnionych jest w ciągu dnia, ale część zadań wykonywanych jest również w porze nocnej.
Oficer dyżurny / pomocnik oficera dyżurnego
Dyżurny jednostki to policjant, do którego spływają wszystkie informacje o zaistniałych zdarzeniach. To on decyduje, kto zajmie się realizacją danego zadania, jakiego rodzaju czynności trzeba podjąć i kogo należy powiadomić. Czuwa nad przebiegiem interwencji, wysyła wsparcie, podejmuje decyzje.
Dyżurnymi zostają najbardziej doświadczeni policjanci, potrafiący zachować zimną krew, posiadający wszechstronną wiedzę, znający podległy teren i potrafiący podejmować szybkie, trafne decyzje. To jedna z najbardziej odpowiedzialnych policyjnych profesji. Służba na tym stanowisku pełniona jest całodobowo, najczęściej w 12-godzinnych zmianach dziennych lub nocnych.
Pion kryminalny
Policjant dochodzeniowy
Policjant dochodzeniowy to policjant prowadzący postępowania karne. To on na miejscu zdarzenia, wraz z technikiem kryminalistyki, zabezpiecza ślady, przesłuchuje pokrzywdzonych i świadków, prowadzi przeszukania i współpracuje z prokuraturą, sądem i wszystkimi instytucjami, których udziału wymaga postępowanie. Dba, by w prowadzonym postępowaniu wykonano wszystkie czynności tak, by zgromadzony materiał dowodowy pozwolił na to, by sprawca został wykryty i poniósł odpowiedzialność za popełnione przestępstwo. Za wyjątkiem wyznaczonych nocnych dyżurów, służba w pionie dochodzeniowym pełniona jest w ciągu dnia.
Policjant operacyjny
To policjant pionu kryminalnego, którego zadaniem jest zdobywanie informacji o popełnianych przestępstwach i ich sprawcach. Zatrzymuje osoby i prowadzi czynności operacyjne takie jak zasadzki, podsłuchy, obserwacje, śledzenie, analizy, współpraca z innymi policjantami i funkcjonariuszami innych służb. By pełnić służbę jako policjant operacyjny, trzeba być bardzo sprawnym fizycznie, mieć umiejętność szybkiego podejmowania trafnych decyzji, mieć analityczny umysł, a także być cierpliwym i nieustępliwym.
To służba, w której – jak mówią policjanci – „najszybciej łapie się policyjnego bakcyla”. Policjanci operacyjni specjalizują się m.in. w zwalczaniu przestępczości narkotykowej, gospodarczej, przeciwko życiu i zdrowiu, przeciwko mieniu, a także w zwalczaniu handlu ludźmi, pedofilii, cyberprzestępczości, poszukiwaniach osób zaginionych i poszukiwanych. Służba w pionie operacyjnym pełniona jest całodobowo.
Technik kryminalistyki
To policyjny specjalista odpowiadający za ujawnienie i właściwe, staranne zabezpieczenie śladów na miejscu przestępstwa lub wypadku. Technicy kryminalistyki doskonalą swój warsztat na wielu szkoleniach, ponieważ to jedna z tych dziedzin, w których postęp następuje najszybciej. Znajomość nowinek z tej dziedziny pozwala każdego dnia lepiej i skuteczniej zabezpieczać ślady, co umożliwia dostarczenie niezbitych dowodów w późniejszych postępowaniach.
To właśnie spośród policyjnych techników kryminalistyki najczęściej rekrutują się specjaliści pełniący służbę w laboratoriach kryminalistycznych, często w dalszej perspektywie zdobywający uprawnienia biegłych sądowych w różnych dziedzinach kryminalistycznych. Służba technika kryminalistyki w komendach miejskich i powiatowych Policji pełniona jest i w dzień i w nocy.
Analityk
Analityk zajmuje się wszechstronną analizą dostarczonych danych, zgromadzonych w czasie postępowań. To służba wymagająca niezwykłej inteligencji, potrzebnej do odnajdowania powiązań i zależności w ogromie pozornie niezależnych od siebie informacji. Funkcja ta wymaga cierpliwości, systematyczności i wytrwałości. Służba analityka, z wyjątkiem sporadycznych dyżurów nocnych, pełniona jest najczęściej w ciągu dnia.
Biegły laboratorium kryminalistycznego
To policjant, który w wybranej przez siebie dziedzinie, pod okiem biegłego nauczyciela, zdobył doświadczenie w prowadzeniu spraw, przeszedł długie i niełatwe szkolenie, a następnie zdał egzamin na biegłego w danej specjalności. Uprawnienia biegłego, oprócz uprawnienia do wydawania samodzielnych opinii w zlecanych mu w ramach czynności służbowych sprawach, są niezbywalne i umożliwiają mu działalność także poza policją.
Będąc biegłym wpisanym na listę wybranego przez siebie sądu i uzyskując zgodę przełożonego na wykonywanie tego rodzaju działalności, można być powoływanym w charakterze biegłego sądowego do opiniowania różnego rodzaju spraw poza działalnością wykonywana w czasie służby, za odrębnym wynagrodzeniem.
Specjalności biegłych, które może wybrać policjant to daktyloskopia, mechanoskopia, badania pisma, balistyka, traseologia, genetyka sądowa i badania fizyczno-chemiczne (do wyboru tego rodzaju specjalności konieczne jest posiadanie kierunkowego wykształcenia w stopniu magistra np. z biologii, chemii lub kierunków pokrewnych). Służba biegłego, za wyjątkiem dyżurów, pełniona jest w ciągu dnia.
Policjantom wybranych specjalności, pełniącym służbę w laboratorium kryminalistycznym, przysługują różnego rodzaju uprawnienia szczególne i dodatki – m. in. dodatkowy urlop za służbę pełnioną w warunkach szkodliwych w wymiarze od 5 do 13 dni. Mają też oni okazję uczestniczenia w różnego rodzaju branżowych konferencjach naukowych i szkoleniach, dzięki czemu posiadana przez nich wiedza jest systematycznie poszerzana i uzupełniana.
Personel techniczny laboratorium kryminalistycznego
To najczęściej osoba nieposiadająca jeszcze specjalistycznego przeszkolenia i wspierająca biegłych w czynnościach koniecznych do wykonania na potrzeby wydawanych przez nich opinii. Takie osoby nabierają doświadczenia i uczą się danej specjalności, a z czasem często kandydują na biegłego laboratorium kryminalistycznego.
